Mỗi sự thay đổi của thời đại về cơ bản đều là sự tiến hóa của công cụ sản xuất. Máy hơi nước đã tạo nên kỷ nguyên công nghiệp, điện đã thắp sáng các thành phố hiện đại, chip đã thúc đẩy cuộc cách mạng thông tin. Hiện nay, làn sóng AI đang tràn qua — ai có thể làm chủ sức mạnh này trước tiên, người đó sẽ nắm giữ chìa khóa của thời đại.

Hãy tưởng tượng thành phố Pittsburgh vào giữa thế kỷ 19. Lúc đó, Hoa Kỳ vẫn là một quốc gia nông nghiệp, sáu trong mười người đang làm nông. Một nhân viên điện tín trẻ tên là Carnegie, đã nhận ra tiềm năng của ngành thép. Chỉ trong hai thế hệ, ông đã biến đổi toàn bộ thế giới — đường sắt thay thế xe ngựa, đèn điện xua tan ánh nến, thép trở thành xương sống của các công trình xây dựng.

Hình thái công việc cũng theo đó mà thay đổi lớn. Người ta từ đồng ruộng chuyển vào nhà máy, rồi từ nhà máy chuyển vào văn phòng. Còn bây giờ thì sao? Hơn 2 tỷ người lao động trí thức toàn cầu đang ngồi trong văn phòng, AI đã gõ cửa, nhưng phần lớn vẫn chưa phản ứng kịp.

Điều thú vị là, công nghệ mới thường xuất hiện “mặc áo cũ”. Điện thoại sơ khai bắt chước phong cách của điện tín, những bộ phim đầu tiên chỉ là đặt một máy quay hướng về sân khấu để quay phim. Điều này có nghĩa là chúng ta luôn luôn dùng khung sườn của quá khứ để hiểu về tương lai. Tương lai của công việc trí thức sẽ ra sao? Khi AI trở thành một phần của tổ chức, liên tục suy nghĩ và thực thi, văn phòng sẽ thay đổi như thế nào? Đây là câu hỏi xứng đáng để mỗi người suy nghĩ kỹ.