Quyền lực của dòng chảy: ngai vàng của nền tảng phát hành meme

"Nhà vua đã chết, nhà vua muôn năm."

Câu tuyên ngôn cổ xưa này đã vang vọng trong cung điện Pháp thế kỷ 18, đánh dấu sự chuyển giao quyền lực nhanh chóng. Trong thế giới tiền điện tử, chúng ta đang chứng kiến một cuộc chuyển giao quyền lực tương tự. Nền tảng phát hành meme trên chuỗi Solana đang diễn ra một cuộc thay đổi quyền lực hiện đại.

Nhà lãnh đạo ngày xưa Pump.fun, cách đây một tháng còn nắm giữ 88% thị phần, giờ chỉ còn 13%. Thách thức mới Let'sBONK đã nhanh chóng nổi lên, chiếm 86% thị trường. Đây không chỉ là một biểu hiện khác của sự biến động trong thế giới tiền điện tử, mà còn là một ví dụ điển hình về sự sụp đổ của một đế chế: khi bỏ qua sự chú ý như là thành trì cuối cùng, thì dù có lợi thế tiên phong lớn đến đâu cũng sẽ biến mất trong chớp mắt.

!7388151

Sự thăng trầm của đế chế Pump.fun

Pump.fun được ra mắt vào tháng 1 năm 2024 bởi ba người trẻ tuổi ngoài 20, với chế độ vận hành đơn giản đã thay đổi hoàn toàn logic phát hành meme. Người dùng chỉ cần tải lên hình ảnh, đặt tên, nhấp vài lần là có thể phát hành một coin, chi phí chưa đến 2 đô la, không cần bất kỳ kiến thức lập trình nào.

Đổi mới này đáp ứng động lực cơ bản của con người để chuyển đổi "vô giá trị" thành "có giá trị". Đến tháng 1 năm 2025, Pump.fun đã tạo ra hơn 458 triệu đô la doanh thu, mỗi ngày có hàng nghìn đồng coin mới ra mắt, trong thời kỳ cao điểm, doanh thu hàng ngày vượt qua 7 triệu đô la. Nó không chỉ chiếm lĩnh cơ sở hạ tầng, mà còn kiểm soát quyền lực văn hóa, trở thành biểu tượng của văn hóa meme của Solana.

Tuy nhiên, bi kịch bắt đầu từ một trong những chức năng sáng tạo nhất của nó: phát trực tiếp. Chức năng ban đầu nhằm mục đích cho phép các nhà phát hành quảng bá đồng tiền của họ, nhưng đã mất kiểm soát do hành vi cực đoan của một số người dùng. Vào tháng 11 năm 2024, nền tảng buộc phải đóng cửa chức năng phát trực tiếp, nhưng danh tiếng đã bị tổn hại nặng nề. Doanh thu trong tuần đó ngay lập tức giảm 66%, các đối thủ bắt đầu tận dụng cơ hội.

Đối mặt với doanh thu sụt giảm và áp lực cạnh tranh, Pump.fun quyết định tự cứu bằng cách phát hành token (ICO). Lần ICO này về mặt kỹ thuật được coi là thành công, huy động được 500 triệu USD từ hơn 10.000 ví trong vòng 12 phút, cộng thêm 700 triệu USD từ gọi vốn riêng. Tuy nhiên, cơ chế phân phối và mở khoá token đã gây ra tranh cãi. Hầu hết token đã bị một số ít ví mua hết, hoàn toàn mở khoá và chỉ có thời gian hạn chế chuyển nhượng ngắn.

Giá mã thông báo đã tăng vọt 75% trong giai đoạn đầu nhưng nhanh chóng nguội lạnh, giảm 60% trong vài tuần, thể hiện xu hướng "cái chết xoắn ốc" điển hình. Thiết kế kinh tế mã thông báo cũng bị nghi ngờ, 67% mã thông báo nằm trong tay đội ngũ dự án, và lịch trình phân phối không rõ ràng. Mặc dù người dùng đã tạo ra gần 750 triệu đô la cho nền tảng, nhưng không có phần thưởng cộng đồng ngay lập tức. Đồng thời, các nhà đầu tư tư nhân đã bán ra mã thông báo trị giá 160 triệu đô la cho sàn giao dịch, gây ra áp lực bán lớn.

Cú đánh cuối cùng đến từ người đồng sáng lập Alon Cohen khi công bố hủy bỏ kế hoạch airdrop đã cam kết lâu dài. Quyết định này đã dẫn đến việc giá token giảm 15% trong vòng 24 giờ, trong thời điểm mà niềm tin của cộng đồng đang yếu nhất.

!7388153

Sự trỗi dậy của Let'sBONK

Khi Pump.fun rơi vào khủng hoảng, Let'sBONK đang âm thầm xây dựng tất cả những gì mà đối thủ thiếu: tính minh bạch, định hướng cộng đồng và giao tiếp rõ ràng.

Hiện tại, doanh thu hàng ngày của Let'sBONK đã đạt 1,3 triệu đô la Mỹ, gấp 5 lần Pump.fun. Từ mức gần như bằng 0 vào tháng 5, đến tháng 7 ổn định vượt qua doanh thu hàng ngày một triệu đô la Mỹ, doanh thu của Let'sBONK đã tăng trưởng ổn định. Ngược lại, doanh thu của Pump.fun từ đỉnh cao tháng 1 trên 7 triệu đô la Mỹ đã giảm mạnh, trở lại mức của tháng 9 năm 2024.

Kể từ ICO, giá trị thị trường của token PUMP đã giảm 60%, trong khi BONK vẫn tương đối ổn định, giữ giá trị thị trường ở mức 2,1 tỷ USD. Let'sBONK sẽ sử dụng 1% doanh thu hàng tuần để mua lại BONK, nhằm hỗ trợ cho token sinh thái đã có nền tảng trước khi nền tảng ra đời.

!7388154

Sự chuyển hướng của nền kinh tế chú ý

Pump.fun từng dựa vào hiệu ứng mạng để chiếm ưu thế, tạo ra một vòng lặp tự củng cố: các nhà phát triển phát hành tiền ở đó, vì các nhà giao dịch ở đó; các nhà giao dịch ở đó, vì những đồng meme nóng nhất đều được phát hành ở đó. Hiệu ứng vòng quay này có vẻ như không thể ngăn cản.

Tuy nhiên, sự chú ý là yếu ớt. Nó không vững chắc như hào chắn của doanh nghiệp truyền thống. Một khi niềm tin sụp đổ, tâm lý người dùng sẽ ngay lập tức tan vỡ. Sự cố livestream đã cho người dùng lý do để thử các nền tảng thay thế, Let'sBONK ngay lập tức trở thành lựa chọn "sạch".

Sự chuyển mình này gợi nhớ đến quá trình Myspace thua Facebook. Myspace có chức năng và quy mô, nhưng lại thua cuộc trong câu chuyện văn hóa. Facebook trở thành nền tảng của "người dùng thực", trong khi Myspace trở thành biểu tượng của thông tin rác, giao diện hỗn loạn và bị gạt ra ngoài lề.

Nhận ra nguy cơ sinh tử, Pump.fun đã phát động một cuộc phản công. Họ đã nâng tỷ lệ mua lại đồng từ 25% doanh thu hàng ngày lên 100%, và triển khai một kế hoạch khuyến khích kéo dài 30 ngày. Tuy nhiên, những điều chỉnh ở cấp độ chiến thuật này không làm thay đổi tình thế cạnh tranh.

Bản chất của vấn đề nằm ở cấp độ chiến lược. Dù có bao nhiêu chương trình mua lại hoặc khuyến khích, cũng không thể lấy lại niềm tin đã mất, cũng không thể thu hút lại sự chú ý của người dùng đã chuyển đi.

Let'sBONK đã xây dựng một hệ thống thưởng sinh thái thực sự gắn liền với lợi ích của người dùng. Chương trình thưởng của nó cho phép người dùng khóa tài sản từ 6 đến 12 tháng, nhận được phân chia doanh thu theo tỷ lệ từ hệ sinh thái sản phẩm. Người dùng cũng có thể nhận được "Điểm Bonk" thông qua nhiều cách khác nhau, những điểm này có thể được đổi lấy hàng hóa hoặc quyền lợi trong tương lai, nhằm thúc đẩy sự tham gia tích cực.

!7388155

Khung cảnh lớn hơn

Trong thế giới tiền mã hóa, vị thế bá chủ có thể tan biến chỉ trong vài tháng. Trường hợp của Pump.fun minh họa tác động chết người của sự sụp đổ uy tín đối với một ngành dựa trên niềm tin và meme.

Thành công của Let'sBONK không chỉ nằm ở lợi thế sản phẩm mà còn ở việc nó thâm nhập thị trường vào thời điểm danh tiếng của Pump.fun yếu nhất. Trong nền kinh tế chú ý, thời điểm thường quan trọng hơn công nghệ.

Mặc dù thị phần giảm sút mạnh, Pump.fun vẫn chưa đến mức phải rời khỏi cuộc chơi. Họ có sự hỗ trợ tài chính lên đến 1,2 tỷ USD và vẫn có doanh thu đáng kể mỗi ngày. Là người tiên phong trong lĩnh vực này, độ nhận diện thương hiệu của họ vẫn còn. Những biện pháp gần đây như Pump.fun 2.0, nâng cao tỷ lệ mua lại và khuyến khích người dùng đã cho thấy quyết tâm phản công của họ.

Lĩnh vực tiền điện tử rất ít khi xuất hiện những kẻ độc quyền vĩnh viễn. Tình huống có khả năng xảy ra nhất trong tương lai là thị trường sẽ bị phân mảnh, Let'sBONK trở thành nền tảng chính, trong khi Pump.fun chuyển mình thành nền tảng phân khúc có người dùng trung thành.

Để thật sự lật ngược tình thế, Pump.fun cần phải xây dựng lại niềm tin và chiếm lại vị thế văn hóa cao. Điều này có thể cần một sự điều chỉnh chiến lược toàn diện, thậm chí là sự thay đổi lãnh đạo.

Giống như những gì mà triều đình cổ xưa của Pháp đã hiểu: khi một người cai trị mất đi tính hợp pháp, dù có bao nhiêu tài nguyên cũng không thể lấy lại được sự tôn nghiêm. Đôi khi, vì sự tồn tại của vương quốc, vương miện phải được truyền cho người mới. Trong thế giới tiền điện tử thay đổi nhanh chóng, trí tuệ cổ xưa này vẫn còn phù hợp.

!7388156

!7388157

!7388158

!7388159