Son zamanlarda bazı önde gelen borsaların piyasaya sürdüğü ABD hisse senedi tokenizasyon ürünleri oldukça popüler oldu ve bireysel yatırımcıların doğrudan ABD ve Hong Kong hisse senetleri satın alabileceklerini iddia ediyor. Bir göz attım ve birkaç garip nokta buldum.

Öncelikle zincire aktarılabilen hisse senetleri nelerdir? Tesla, Apple gibi popüler hisse senetleri gerçekten listede var, ama Berkshire Hathaway, JPMorgan gibi gerçek değer hisselerini bulmaya çalıştınız mı? Hiçbiri yok. Tesadüf mü? Ben öyle düşünmüyorum. Bu teknoloji devleri arasındaki çapraz hisse sahipliği ilişkisi artık bir sır değil - Apple, Google'ın tahvillerine sahip, Microsoft, Meta'nın opsiyonlarını satın alıyor, birkaç önde gelen şirketin bilanço tabloları birbirine dolanmış durumda. Bu tür bir oyun bana 2008'deki ipotek krizi öncesindeki operasyon modelini hatırlatıyor, tek fark şu ki o zaman oynanan ipotek tahvilleri paketleniyordu, şimdi ise teknoloji hisselerinin tokenizasyonu söz konusu.

Elon Musk'ın tarafındaki hareketler de oldukça ilginç. SpaceX'in RWA projesi hızla ilerliyor, Starlink hizmeti dünya genelinde ücretli, roket fırlatma siparişlerinin 2030 yılına kadar sıralandığı söyleniyor. Peki ya Tesla? Çin pazarında BYD tarafından sıkıştırılıyor, pazar payı sürekli düşüyor. Hangi varlığın kalitesi daha sağlam, herkes görebilir. Varlık tokenizasyonu meselesinde, esas olarak alt varlıkların kendisinin kan üretme kapasitesine bakmak gerekiyor, spekülasyona ve karşılıklı destekle değerlemeyi sürdürmeye değil.

Sonuçta, ABD borsa varlıklarının blok zincirine aktarılması hikayesi iki yönlü bir şekilde ele alınmalı. Teknolojik yenilikler gerçekten geleneksel finansın engellerini aşabilir ve daha fazla insanın küresel varlık dağılımına katılmasını sağlayabilir. Ancak şu anda, teknoloji hisselerinin değerlemesi zaten tarihsel yüksek seviyelerde ve birbirine bağlı hisse senetlerinin getirdiği sistematik risk henüz çözülmemişken, aceleyle bunları zincire taşımak, bir nevi kripto piyasasını bir su havuzu gibi kullanma anlamına geliyor.

RWA alanının gerçekten bir potansiyeli var, ancak hangi varlıkların gerçekten kaliteli olduğunu, hangilerinin sadece konsept üzerinden spekülasyon yaptığını görmek önemlidir. ONDO gibi altyapı projelerine odaklanan projeler, şimdi değerlemesi geri çekildikten sonra daha fazla dikkat çekiyor. Yatırımda, esas olanı görmek gerekir - varlığın kendisi sürekli kasada nakit akışı üretebiliyor mu, yoksa ambalajın ne kadar gösterişli olduğuna bakmak değil.