İşte çeviri:

ICP teknolojik noktaları ve şu anki ana akım halka zincir teknolojileri arasındaki farklar:
$ICP
1. Ters Gas, kullanıcıların Gas ödemesi modelini değiştirecek; geliştiriciler önceden ICP yakıp hesaplama yakıtı alacak, ardından kullanıcılar ücretsiz kullanabilecek.
Web2'nin olgunlaşmış ücretsiz + katma değerli hizmet iş modeli kullanılıyor; YouTube, Spotify, Notion gibi geliştiriciler altyapı bakım maliyetlerini üstleniyor ve abonelik veya katma değerli hizmetlerle kazanç sağlıyor.
Sorun şu ki, geliştiriciler neden para harcayarak kullanıcı yetiştirsin? Muhtemelen ICP'nin uzun vadeli ekosisteminin düşük kalmasının nedeni bu, ancak Caffeine gibi ürünlerin ortaya çıkması bir dönüm noktası olabilir. Vibe coding modeli, geliştirme ve bakım maliyetlerini büyük ölçüde azaltıyor, ayrıca x402'nin getirdiği tüketim sayesinde “para harcayarak kullanıcı yetiştirme” mümkün hale geliyor.
2. Chain-Key teknolojisi, eşik imza protokolü sayesinde doğrudan ECDSA imzası üretebilir; BTC, ETH, SOL gibi herhangi bir zincirin varlıklarını yerel olarak tutabilir, herhangi bir köprü veya Wrapped sürümüne ihtiyaç duymaz. Başka bir deyişle, diğer halka zincirler yıllardır çapraz zincir köprüleri ve Wrapped paketleme ile çok zincirli iletişim çözümleri sunuyor; bu çözümler siber saldırılar ve likidite dağınıklığı gibi maliyetleri beraberinde getiriyor. ICP’de bu sorunlar ortadan kalktı. Aynı şekilde, yerleşik ücretsiz kehanet motoru da benzer şekilde çalışıyor.
Sorun şu ki, eğer çapraz zincir çözümleri kriptografi seviyesinde doğrudan çözülebilirse, yıllardır birikmiş DeFi Lego yapısının anlamı nedir? Bence bu çatışmaz; ICP sadece daha temel bir çözüm sunuyor, ekosistemin gelişip teknolojinin değerini doğrulaması gerekiyor. Ayrıca, DeFi dünyasında zaten birikmiş deneyim ve altyapı göz ardı edilemez.
3. Büyük kapasiteli zincir içi depolama, ICP’nin akıllı sözleşmeleri 52GB veri depolayabilir; maliyet yaklaşık 5 dolar/GB/yıl. Bu, Ethereum gibi yüksek maliyetli durum makinelerinden farklı olarak önemli bir avantajdır. Bu da video, resim ve büyük veri setlerinin doğrudan zincirde saklanabileceği anlamına gelir; IPFS veya merkezi depolama bağımlılığı ortadan kalkar. Bu sayede tam yığın zincirleme (full-stack on-chain) ve gerçekten merkeziyetsiz uygulamalar mümkün hale gelir.
Şu an “sadece finansal işlemler” odaklı zincir içi + zincir dışı kombinasyon modeline alıştık. Ancak gelecekte AI Ajanları, tüm zincir oyunları, P2P SocialFi gibi daha büyük ölçekli ticari senaryolar geliştirilmek isteniyorsa, zincir içi depolama kavramından uzaklaşmak gerekecek. Bence bu ICP’nin gerçekten gösterdiği an olacak.
3. Özellikle Caffeine, ICP ekoseline güveni gerçekten artırdı. Eskiden ICP’yi tanımaya çalışırken, dünya bilgisayarı, 21 bin TPS gibi şeyler kulağa havalı geliyordu ama kimse ilgilenmiyordu. Şimdi Caffeine’in büyü gücünü hisset: 10 dakika içinde AI sohbetiyle uygulama oluşturma, tam yığın zincirleme, kullanıcılar ücretsiz kullanıyor. Bu daha etkileyici değil mi?
Kısaca özetlemek gerekirse: Caffeine ICP’ye dikkat çekti, trafik getirdi ve ICP ekoseline iyi bir başlangıç sağladı.
Ayrıca, gerçekten iyimserim; ICP, x402 protokolü ve diğer zincirlerle ekosistem iletişimini sağlayacak şekilde süper bir kolaylaştırıcı (Facilitator) olarak entegre olursa, temel altyapı olarak da önemli bir rol oynar. x402 ödeme altyapısı ve büyük zincir içi ekosistem gruplarına sahip, ancak uygulama eksikliği nedeniyle gerçek hayata geçişte zorluk yaşıyor. ICP ise çok sayıda uygulama doğurabilir ama sağlam bir ödeme ve tüketim ekosistemi eksikliği nedeniyle geri besleme alamıyor.

$ICP